Is Dartmoor een gebied met ongerepte natuur?
Ongerepte natuur? Vergeet het maar! In de prehistorie begon het al: bomen kappen! Met die kaalslag zitten we nu nog, maar dat vind ik wel één van de aantrekkelijke dingen van het gebied, de leegte, het uitzicht over kilometers.
Sporen van de geschiedenis op Dartmoor
Mensen hebben er door de eeuwen heen van alles ondernomen, maar vroeg of laat smeten ze de boel er bij neer, alsof ze overwonnen werden door het landschap. Sporen van al die activiteiten zijn nu nog zichtbaar in het gebied. Uit de prehistorie zijn steencirkels overgebleven, stenenrijen, cairns, barrows, cists, hutcircles en settlements.
Na de prehistorie was het 1000 jaar lang veel te koud om er te wonen. Pas rond 1300 kwamen er weer wat boerderijen, waarvan de fundamenten op de moor nog te vinden zijn als de varens niet te hoog staan.
Steengroeves uit de 19e eeuw, een kunstmatige heuvel van een porseleinaardegroeve, en lopend door het hoge gras kan je ineens in een brede sleuf terechtkomen waar ooit turf werd gestoken.
Om de turf, de granietblokken en de porseleinaarde te transporteren zijn er ooit “tramways”aangelegd. Dat zijn nu de comfortabele wandelpaden zonder steile hellingen en met stevige grond.
Sporen van de tindelvers
Zelfs de rivierbeddingen zijn eeuwenlang overhoop gehaald door de tindelvers. Je ziet het aan de met gras begroeide steenhopen, uitgeholde rivierdalen en de “heuvels” van de Erme Pits.
Die sporen van de geschiedenis kan je in het landschap aflezen. Dat moet ook, want er is niet zo veel waarop je je kan oriënteren. De heuvels zijn kaal en golven maar door, een pad is soms niet meer dan een deukje in het gras.
Waar ligt Dartmoor?
Op een oude Michelinkaart was het me al eens opgevallen: een gebied met een kruispunt van wegen en verder niets!
Dartmoor ligt in Zuidwest Engeland, in Devon, tegen de grens met Cornwall aan, tussen Plymouth en Exeter. Van noord naar zuid is het ongeveer 40 kilometer lang, van west naar oost 30 kilometer. Van noordoost naar zuidwest loopt een verkeersweg, in het midden gekruist door de weg van Tavistock naar het oosten. Langs de randen van het gebied zijn nog wat smalle kronkelende asfaltwegen tussen hoge heggen. Daar moet je het mee doen.
Wat voor bodem heeft Dartmoor?
Dartmoor is een granietplateau, hoger dan het omringende land. Wolken vanuit de Atlantische oceaan botsen er tegenaan en beginnen leeg te regenen. Bovenop de heuvels is de bodem net een spons, want de veenlaag die het graniet bedekt houdt het water goed vast.
Als je daar stilstaat, vormt zich een plasje rond je schoenen. Langs de riviertjes is het gemakkelijker lopen, de grond is steviger.
De leegte van het landschap
Ronde heuvels met zo hier en daar een oriëntatiepunt, een cairn, de lijn van een rivierbedding, een tor.
Hier is wat ik zoek: ruimte, leegte, niets.
