Ruimte zoeken in het Nederlandse landschap: de illusie van de cm2
Bos, hei, bos, hei… eind jaren ’70 had ik na 6 jaar etsen in de omgeving van mijn atelier ‘alle bomen wel gehad’. Ik had genoeg van het Nederlandse landschap! Hekken, bordjes, paden, boswachters die opduiken zodra je één stap naast het pad zet. En altijd maar weer die verkeersweg met een bushalte om de hoek. Ik deed mijn best om een grotere ruimte te suggereren, maar het bleef “de illusie van de cm2 “.
Voor de ets “Nat weiland in de mist” had ik dwars door ik weet niet hoeveel hekken moeten kijken, voor “Wolfheze, heide in de zomer” zocht ik net zo lang naar een standpunt tot de heide er veel wijder uitzag dan hij was, bij “Populieren langs de weg” rekte ik het perspektief uit. Alles om een grotere lege ruimte te krijgen.
Wat kan je dan doen? De bus pakken en 20 kilometer verderop gaan tekenen? Of je afvragen wat je nu echt in het landschap zoekt?
Wat zoek ik in het landschap?
Ik zoek ‘’eindeloze uitgebreidheid”, krachtmeting en avontuur!
Nu had ik al gereisd, ik had de woestijn in Iran en Afghanistan gezien. Heel kaal, heel groot, leeg tot aan de horizon, maar je kon er alleen maar vanuit de bus naar kijken. Ik wilde in het landschap zijn, de ruimte voelen! Maar je gaat niet even een wandelingetje maken in de woestijn, en al helemaal niet als vrouw alleen. Die krachtmeting zal je altijd verliezen. Ik zocht een ruimte waarin ik mijn gang kon gaan.
Ruimte zoeken tijdens de tweede feministische golf
Het waren de late jaren ’70, tijdens de tweede feministische golf. Vrouwen waren massaal op zoek naar vrijheid en ruimte voor onszelf. Wie waren we eigenlijk, wat wilden we? Er werd overal gezocht naar aanknopingspunten. In de prehistorie, in matriarchale culturen of verondersteld matriarchaal… Lucy Lippard, Amerikaans kunsthistorica, hield een lezing bij Vrouwenstudies binnen de vakgroep kunstgeschiedenis van de universiteit van Nijmegen. Ze liet dia’s zien van Avebury, een dorp in Engeland omgeven door een prehistorische stenencirkel van enorme rotsblokken.
Daar vlakbij lag Silbury Hill, een kunstmatige heuvel uit dezelfde periode, in de vorm van een vrouwenborst. Als dat geen matriarchale cultuur was geweest!
Het landschap van Dartmoor
Ook liet ze beelden van het landschap van Dartmoor zien. Ik weet niet eens meer wat, het zal wel Grimspound zijn geweest, een bekend prehistorisch monument. Daar was ineens de leegte en de ruimte die ik zocht! Golvende heuvels tot aan de horizon en nog verder. Dat was het! Daar wilde ik naar toe!
