Verloop in fijne aquatint door stroken af te dekken en in fases te etsen
Om een fijne aquatint te maken zijn fijne korrels colophoniumhars met een strooibusje op de etsplaat aangebracht. De korrels zijn vastgesmolten op de plaat en een strook is afgedekt met spiritusvernis.
Stuifkist of strooibusje
Een stuifkist voor de harspoeder heb ik nooit gebruikt. Mijn strooibusje was een leeg blikje afgedekt met een lapje katoen dat met elastiek op z’n plaats werd gehouden. Voor het strooien goot ik eerst de harspoeder eruit om de grove korrels fijn te wrijven, anders laat het lapje te weinig door. Een vijzel is voor het fijnwrijven natuurlijk het mooiste, maar met een lepel of de kop van een hamer op een bord gaat het ook.
De plaat is in fases afgedekt en geëtst
Afgedrukt met ‘soft black’inkt
Afgedrukt met ‘carbon black’ inkt.
Lekker zwart!
Niet alleen in lijnets, ook in aquatint is het moeilijk om een diep zwart vlak te maken. Salpeterzuur bijt het zink niet alleen in de diepte weg, maar ook opzij onder de harskorrels door. Laat je de plaat te lang in het zuur liggen, dan zijn alle harskorrels ondermijnd en van de plaat af gevallen. Een kale vlakte blijft over die geen inkt houdt. Je kan het zien op de linkeronderhoek van de afdrukken.
Dit kan nog veel zwarter!
Het recept van Harry van Kruiningen: 60 tot 80 % korreltjes, de helft laten wegbijten, dan een tweede keer korrels er op strooien, vastsmelten en weer etsen. Daarna voor een effen diepzwart vlak de plaat schoonmaken, een grove aquatint erop strooien en weer etsen.
Zelf heb ik die laatste grove aquatint vaak gecombineerd met vetkrijt om het reliëf nog dieper en gecompliceerder te kunnen maken.
Voorbeeld uit de praktijk: Witte seringen
Eerst is een lijntekening gemaakt in etsgrond en geëtst. Na het schoonmaken van de plaat is een fijne aquatint aangebracht. Daarna is de plaat in fases geëtst. Eerst zijn de lichtste delen afgedekt, na het etsen de iets minder lichte delen, tot je de donkerste delen overhoudt.
De textuur van de aquatint is hier goed zichtbaar.
Textuur van een zwarte achtergrond
Verloop in aquatint met vetkrijt over harskorrels
Etsplaatje met harskorrels, even geëtst en daarna met vetkrijt bekrast.
Met harskorrels en vetkrijt afgedekt plaatje, geëtst en schoongemaakt.
Afdruk van het etsplaatje met fijne aquatint en vetkrijt.
Verloop in aquatint door schrappen en polijsten
Plaatje met geëtste fijne aquatint waarbij het reliëf gedeeltelijk is afgeschrapt met een schraapstaal. Daarna is het gladde gedeelte gepolijst met het polijststaal en een beetje zuurvrije vaseline. Zo ontstaat een verloop.
Steeds meer reliëf is afgeschrapt en gepolijst.
Voorbeeld uit de praktijk: Grint
Eerst zijn de stenen getekend met een lijnets in etsgrond. Daarna is een fijne aquatint aangebracht en in fases geëtst zodat lichte en donkere stukken ontstaan. Om de plasticiteit te krijgen is een verloop gemaakt door afschrappen en polijsten. Het resultaat is vaak wat wollig. Daarom is nogmaals een fijne aquatint aangebracht en heel licht geëtst om de vormen duidelijker af te bakenen.
De aquatintkorrels zijn nog duidelijk te zien. In de steen rechtsonder zijn de krassen van het schrappen gladgepolijst. In de lichte steen linksonder zijn de vlakjes te zien van de laatste fijne aquatint.
